Μια εθνική έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες
συνέκρινε τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας μεταξύ παιδιών με και χωρίς
Διαταραχές στο Φάσμα του Αυτισμού (ΔΦΑ) και διαπίστωσε ότι τα παιδιά με ΔΦΑ
έχουν 60% λιγότερες πιθανότητες να συμμετέχουν σε τακτική σωματική
δραστηριότητα για περισσότερες από 3 ημέρες την εβδομάδα. Η αδράνεια μεταξύ των παιδιών με ΔΦΑ μπορεί να συμβάλει στον
υψηλότερο επιπολασμό της παχυσαρκίας που υπάρχει σε αυτόν τον πληθυσμό. (McCoy
2016). Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση 35 μελετών παιδιών με ΔΦΑ (ηλικίας
0-18 ετών) έδειξε ότι τα παιδιά με ΔΦΑ συμμετέχουν σε περίπου 86 λεπτά μέτριας
έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την ημέρα (Jones et al. 2017). Συγκριτικά,
τα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά αναφέρεται ότι συμμετέχουν σε περίπου 135 λεπτά
μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την ημέρα (Strutz et al. 2018).
Σε μια βιβλιογραφική ανασκόπηση που εστίαζε στη
σωματική δραστηριότητα ως παρέμβαση για παιδιά και νεαρούς ενήλικες με ΔΦΑ, βρέθηκε
ότι η ποδηλασία είναι μια αποτελεσματική παρέμβαση για πολλούς πληθυσμούς και
θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί περαιτέρω ως παρέμβαση για δύναμη, αντοχή και
κινητική λειτουργία. Η ποδηλασία είχε τον υψηλότερο
μέσο όρο για συνεδρίες ανά εβδομάδα, αλλά τον χαμηλότερο μέσο όρο στη διάρκεια
(Hynes 2023).
Συγκεκριμένες βελτιώσεις στις εκτελεστικές
λειτουργίες ατόμων με ΔΦΑ έχουν επίσης
παρατηρηθεί μετά από εκπαίδευση που επικεντρώθηκε στην εκμάθηση του ποδηλάτου. Το εύρος του αποτελέσματος της έρευνας αυτή υποδηλώνει ότι η
παρέμβαση έθετε φυσικά απαιτήσεις σε κάθε συνιστώσα της εκτελεστικής
λειτουργίας. Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες έπρεπε να σχεδιάσουν μια
στρατηγική για να προσεγγίσουν την εργασία και να κάνουν στροφές και να
ακολουθήσουν την ποδηλατική διαδρομή μόλις μπορέσουν να ποδηλατήσουν ανεξάρτητα
(δηλαδή, είχε εκπαιδευτεί ο γνωστικός σχεδιασμός). Χρειάστηκε να
απομνημονεύσουν και να ανακαλέσουν τις ακολουθίες κινήσεων που σχετίζονται με
το ποδήλατο (π.χ. θέση σώματος, πετάλι και τιμόνι) και να επεξεργαστούν
πληροφορίες που σχετίζονται με την ισορροπία και τις οπτικο-χωρικές πληροφορίες
που σχετίζονται με τη θέση τους στο χώρο σε σχέση με τη φυσική διάταξη, τα
εμπόδια και άλλους ανθρώπους (δηλαδή, η μνήμη εργασίας αμφισβητήθηκε). Οι συμμετέχοντες
έπρεπε επίσης να μετατοπίζουν συνεχώς την προσοχή τους μεταξύ των εσωτερικών
τους κινήσεων και του εξωτερικού περιβάλλοντος (το οποίο άλλαζε τακτικά) και να
είναι έτοιμοι να αλλάξουν τα σχέδιά τους για να ανταποκριθούν σε ένα
απροσδόκητο γεγονός (π.χ. κάποιος μπροστά σταμάτησε ξαφνικά ή κάποιος πήγαινε
με ποδήλατο προς το μέρος τους) (δηλαδή εκπαιδεύτηκε η γνωστική ευελιξία). Χρειαζόταν επίσης να εμποδίσουν τις αυτόματες
αποκρίσεις σε τυχόν περισπασμούς και να διατηρήσουν την προσοχή τους εστιασμένη
στην εργασία και στις οδηγίες του προπονητή, και να αντιστέκονται σε πειρασμούς
που μπορεί να έχουν θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια (π.χ. επιτάχυνση) (Tse et al, 2021).
Επίσης, με την ποδηλασία σε άτομα με ΔΦΑ
διαπιστώθηκε αύξηση στις κοινωνικές δεξιότητες, στην αυτοπεποίθηση και στις
κινητικές δεξιότητες (αύξηση αντοχής και ισορροπίας). Τα αποτελέσματα
μετρήθηκαν για τις κινητικές δεξιότητες με κινητικές αξιολογήσεις στο ποδήλατο,
μια λίστα ελέγχου τεχνικών πτυχών για την ποδηλασία και μια συνεδρία ημερολογίου
που κατέγραφε την εξέλιξη των κινητικών δεξιοτήτων ενώ οι κοινωνικές δεξιότητες
μετρήθηκαν μέσω κοινωνικών χαρτών, συνεντεύξεων με γονείς και επαγγελματίες και
συνεδρίες ημερολογίου που κατέγραφαν την
εξέλιξη των κοινωνικών δεξιοτήτων. (Castillo & Olive,
2018). Τα αποτελέσματα αυτά
ενισχύονται από μεταγένεστερη μελέτη όπου η απόκτηση κινητικών δεξιοτήτων μετά
την εκμάθηση του ποδηλάτου συσχετίστηκε με βελτιώσεις στην κοινωνική
επικοινωνία (Hawks et al, 2020). Επίσης η εκμάθηση ποδηλάτου, είχε καλύτερες
επιδόσεις στη γνωστική ευελιξία σε σχέση με άλλες αθλητικές δραστηριότητες
(Hou, 2024).
Φωτογραφία: https://autisminitiatives.org/news/still-time-to-gear-up-for-cycle-for-autism-2023/
Συντάκτης: Γεώργιος Φαρφαράς, Μεταπτυχιακός φοιτητής «Οργάνωση και Διαχείριση Αθλητικών Δραστηριοτήτων για άτομα με αναπηρίες (Α.με.Α.)», Τμήμα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αθλητισμού, Σχολή Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητα Ζωής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Castillo, C., & Olive D. (2018). Biking? let’s
make it happen!’: Cycling intervention to enhance motor skills, social
interaction and inclusion of pupils with autism and other special needs.” 13th
FIEP European Congress. https://www.academia.edu/42875687/_Biking_Lets_Make_it_Happen_Cycling_intervention_to_enhance_motor_skills_social_interaction_and_inclusion_of_pupils_with_Autism_and_other_special_needs
Hawks Z, Constantino JN,
Weichselbaum C, Marrus N. Accelerating Motor Skill Acquisition for Bicycle
Riding in Children with ASD: A Pilot Study. J Autism Dev Disord. 2020
Jan;50(1):342-348. doi: 10.1007/s10803-019-04224-5
Hillier, A., Buckingham, A., & Schena,
D. (2020). Physical Activity Among Adults With Autism: Participation,
Attitudes, and Barriers. Perceptual and Motor Skills, 127(5),
874-890. https://doi.org/10.1177/0031512520927560
Hou Y, Wang Y, Deng J, Song X. Effects of
different exercise interventions on executive function in children with autism
spectrum disorder: a network meta-analysis. Front Psychiatry. 2024 Sep
13;15:1440123. doi: 10.3389/fpsyt.2024.1440123.
Hynes, J., Block, M. Effects of Physical Activity on Social,
Behavioral, and Cognitive Skills in Children and Young Adults with Autism
Spectrum Disorder: a Systematic Review of the Literature. Rev J Autism Dev Disord
10, 749–770 (2023). https://doi.org/10.1007/s40489-022-00319-5
Jones RA, Downing K, Rinehart NJ, Barnett
LM, May T, McGillivray JA, Papadopoulos NV, Skouteris H, Timperio A, Hinkley T.
Physical activity, sedentary behavior and their correlates in children with
Autism Spectrum Disorder: A systematic review. PLoS One. 2017 Feb
28;12(2):e0172482. doi: 10.1371/journal.pone.0172482.
McCoy SM, Jakicic JM, Gibbs BB. Comparison
of Obesity, Physical Activity, and Sedentary Behaviors Between Adolescents With
Autism Spectrum Disorders and Without. J Autism Dev Disord. 2016 Jul;46(7):2317-26. doi:
10.1007/s10803-016-2762-0.
Nichols C, Block ME, Bishop JC, McIntire B. Physical activity in young adults
with autism spectrum disorder: Parental perceptions of barriers and
facilitators. Autism. 2019 Aug;23(6):1398-1407. doi: 10.1177/1362361318810221.
Scharoun, S. M., Wright, K. T., Robertson-Wilson,
J. E., Fletcher, P. C., & Bryden, P. J. (2017). Physical Activity in
Individuals with Autism Spectrum Disorders (ASD): A Review. InTech. doi:
10.5772/66680
Strutz E, Browning R, Smith S, Lohse B,
Cunningham-Sabo L. Accelerometry-Derived Physical Activity Correlations Between
Parents and Their Fourth-Grade Child Are Specific to Time of Day and Activity
Level. J Phys Act Health. 2018 Jun 1;15(6):440-447. doi: 10.1123/jpah.2016-0645.
Tse ACY, Anderson DI, Liu VHL, Tsui SSL. Improving
Executive Function of Children with Autism Spectrum Disorder through Cycling
Skill Acquisition. Med Sci Sports Exerc. 2021 Jul 1;53(7):1417-1424. doi:
10.1249/MSS.0000000000002609.
